唐宋詞格律

唐宋詞格律

《唐宋詞格律》是龍榆生先生的遺著,是一本專講唐宋詞體制格律的書。本書共收詞牌百餘調,其中大多數是唐宋詞中常見的。十分具有歷史價值和研究價值。

基本概念

唐宋詞格律
- 表平聲,| 表仄聲,+ 表可平可仄。

唐詩格律對照

唐宋詞格律唐宋詞格律
 十六字令
又名《蒼梧謠》、《歸字謠》。十六字,三平韻。
定格
-(韻) + | - - | | -(韻) - - |(句) + | | - -(韻)
漁歌子
又名《漁父》,二十七字,四平韻。中間三言兩句,以對偶為宜。
定格
+ | - - | | -(韻) + - - | | - -(韻) - | |(句) | - -(韻) - - | | | - -(韻)
憶江南
又名《望江南》、《夢江南》、《江南好》。二十七字,三平韻。中間七言兩句,以對偶為宜。宋人多用雙調。
定格
- + |(句) + | | - -(韻) + | + - - | |(句) + - + | |- -(韻) + | | - -(韻)
長相思
又名《雙紅豆》,三十六字,前後片各三平韻,一疊韻。
定格
+ + -(韻) + + -(疊) + | - - + | -(韻) + - + | -(韻)
+ + -(韻) + + -(疊) + | - - + | -(韻) + - + | -(韻)
浣溪沙
四十二字,上片三平韻,下片兩平韻,過片二句多用對偶。
格一
+ | + - + | -(韻) + - + | | - -(韻) + - + | | - -(韻)
+ | + - - | |(句) + - + | | - -(韻) + - + | | - -(韻)
  格 二(攤破浣溪沙)
| | - - | | -(韻) - - - | | - -(韻) - | - - | - |(句)| - -(韻)
+ | + - - | |(句) + - - | | - -(韻) - | | - - | |(句)| - -(韻)
採桑子
又名《醜奴兒令》、《羅敷媚》。四十四字,前後片各三平韻。添字格兩平韻,一疊韻。
 格一
+ - + | - - |(句) + | - -(韻) + | - -(韻) + | - - +| -(韻)
+ - + | - - |(句) + | - -(韻) + | - -(韻) + | - - +| -(韻)
 格 二(添字)
+ - + | - - |(句) + | - -(韻) + | - -(疊) + | - -(句)+ | | - -(韻)
+ - + | - - |(句) + | - -(韻) + | - -(疊) + | - -(句)+ | | - -(韻)
眼兒媚
又名《秋波媚》。四十八字,前片三平韻,後片兩平韻。
定格
- | - - | - -(韻) + | | - -(韻) + - + |(句) + - + |(句) + | - -(韻)
+ - + | - - |(句) + | | - -(韻) + - + |(句) + - + |(句) + | - -(韻)
太常引
四十九字,前片四平韻,後片三平韻。兩結句倒數第二字定要去聲。
定格
+ - + | | - -(韻) + | | - -(韻) + | | - -(韻) | + |(豆) - - | -(韻)
+ - + |(句) + - + |(句) + | | - -(韻) + | | - -(韻)| + |(豆) - - | -(韻)
鷓鴣天
又名《思佳客》,五十五字,前後片各三平韻,前片第三、四句與過片三言兩句多作對偶。
定格
+ | - - + | -(韻) + - + | | - -(韻) + - + | - - |(句)+ | - - + | -(韻)
- | |(句) | - -(韻) + - + | | - -(韻) + - + | - - |(句) + | - - + | -(韻)
小重山
又名《小重山令》,調悲。五十八字,前後片各四平韻。
定格
+ | - - + | -(韻) + - - | |(豆) | - -(韻) + - + | |- -(韻) - + |(句) + | | - -(韻)
+ | | - -(韻) + - - | |(豆) | - -(韻) + - + | | - -(韻) - + |(句) + | | - -(韻)
一剪梅
雙調小令,六十字,上下片各三平韻。每句並用平收,聲情低抑。亦有句句叶韻者。
定格
+ | - - + | -(韻) + | - -(句) + | - -(韻) + - + | |- -(句) + | - -(句) + | - -(韻)
+ | - - + | -(韻) + | - -(句) + | - -(韻) + - + | |- -(句) + | - -(句) + | - -(韻)
破陣子
六十二字,上下片各三平韻。
定格
| | - - + |(句) + - + | - -(韻) + | + - - | |(句) +| - - + | -(韻) + - + | -(韻)
| | - - + |(句) + - + | - -(韻) + | + - - | |(句) +| - - + | -(韻) + - + | -(韻)
滿庭芳
又名《鎖陽台》,九十五字,前片四平韻,後片五平韻。
定格
+ | - -(句) + - + |(句) | + - | - -(韻) | - - |(句)- | | - -(韻) + | - - | |(句) + + |(豆) + | - -(韻) - -|(句) + - + |(句) + | | - -(韻)
- -(韻) - | |(句) - - | |(句) + | - -(韻) | - | - -(句) + | - -(韻) + | + - | |(句) + + |(豆) + | - -(韻) -- |(句) + - + |(句) + | | - -(韻)
水調歌頭
九十五字,前後片各四平韻。
定格
+ | | - |(句) + | | - -(韻) + - + | - +(句) + | | --(韻) + | - - + |(句) + | - - + |(句) + | | - -(韻) + || - |(句) + | | - -(韻)
+ + +(句) + + |(句) | - -(韻) + - + |(句) - + - | |- -(韻) + | - - + |(句) + | - - + |(句) + | | - -(韻) +| + - |(句) + | | - -(韻)
鳳凰台上憶吹簫
九十五字,前片四平韻,後片五平韻。
定格
- | - -(句) | - - |(句) | - - | - -(韻) | | - - |(句)| | - -(韻) - | - - | |(句) - | |(豆) | | - -(韻) - - |(句) - - | |(句) | | - -(韻)
- -(韻) | - | |(句) - | | - -(句) | | - -(韻) | | -- |(句) - | - -(韻) - | - - - |(句) - | |(豆) - | - -(韻)- - |(句) - - | -(句) | | - -(韻)
漢宮春
 九十六字,前後片各四平韻。
定格
+ | - -(句) | + - + |(句) + | - -(韻) + - + |(句) |+ + | - -(韻) - - | |(句) | - -(豆) + | - -(韻) - | |(豆)- - + |(句) + - + | - -(韻)
+ | + - - |(句) | - - | |(句) + | - -(韻) - - | - ||(句) + | - -(韻) - - | |(句) | - -(豆) + | - -(韻) - ||(豆) - - + |(句) + - + | - -(韻)
揚州慢
九十八字,前後片各四平韻,前片第四、五句及後片第三、第八句皆上一、下四句法。
定格
- | - -(句) | - - |(句) | - | | - -(韻) | - - | |(句)| | | - -(韻) | - |(豆) - - | |(句) | - - |(句) - | - -(韻) | - -(豆) - | - -(句) - | - -(韻)
| - | |(句) | - -(豆) - | - -(韻) | | | - -(句) - -| |(句) - | - -(韻) | | | - - |(句) - - |(豆) | | - -(韻)| - - - |(句) - - - | - -(韻)
沁園春
又名《壽星明》。格局開張,宜抒壯闊豪邁情感。一百十四字,前片四平韻,後片五平韻,亦有於過片處增一暗韻者。
定格
+ | - -(句) | | - -(句) | | | -(韻) | + - + |(句) +- + |(句) + - + |(句) + | - -(韻) + | - -(句) + - + |(句)+ | - - + | -(韻) - - |(句) | + - + |(句) + | - -(韻)
- - + | - -(韻) | + | - - + | -(韻) | + - + |(句) +- + |(句) + - + |(句) + | - -(韻) + | - -(句) + - + |(句)+ | - - + | -(韻) - - |(句) | + - + |(句) + | - -(韻)
註:前片第四句與後片第三句皆以一字領下四言四句,前後片結
尾並以一字領下四言二句,宜用去聲字。
如夢令
又名《憶仙姿》、《宴桃源》。三十三字,五仄韻,一疊韻。
定格
+ | + - - |(韻) + | + - - |(韻) + | | - -(句) + | |
- - |(韻) - |(韻) - |(疊) + | | - - |(韻)
點絳唇
四十一字,前片三仄韻,後片四仄韻。
定格
+ | - -(句) + - + | - - |(韻) | - - |(韻) + | - - |(韻)
+ | - -(句) + | - - |(韻) - + |(韻) | - - |(韻) + |- - |(韻)
卜運算元
雙調,四十四字,上下片各兩仄韻。慢曲八十九字,前片四仄韻,後片五仄韻。
 格一
+ | | - -(句) + | - - |(韻) + | - - | | -(句) + | -- |(韻)
+ | | - -(句) + | - - |(韻) + | - - | | -(句) + | -- |(韻)
格 二(卜運算元慢
- - | |(句) - | | -(句) | | | - - |(韻) | | - -(句)| | | - - |(韻) | - -(豆) | | - - |(韻) | | |(豆) - - ||(句) - - | | - |(韻)
| | - - |(韻) | | | - -(句) | - - |(韻) | | - -(句)| | | - | |(韻) | - -(豆) - | - - |(韻) | | |(豆) - - ||(句) | - - - |(韻)

宋詞格律對照

唐宋詞格律憶秦娥
 又名《秦樓月》,四十六字,前後片各三仄韻,一疊韻,以入聲為宜。定格
- + |(韻) + - + | - - |(韻) - - |(疊) + - + |(句) |- - |(韻)
+ - + | - - |(韻) + - + | - - |(韻) - - |(疊) + - +|(句) | - - |(韻)
變 格(平韻)
+ - -(韻) + - + | - - -(韻) - - -(疊) + - + |(句) || - -(韻)
| - - | - - -(韻) + - + | - - -(韻) - - -(疊) + - +|(句) | | - -(韻)
醉花陰
小令,五十二字,前後片各三仄韻。
定格
+ | + - - | |(韻) + | - - |(韻) + | | - -(句) + | --(句) + | - - |(韻)
+ - + | - - |(韻) | | - - |(韻) + | | - -(句) + | --(句) + | - - |(韻)
木蘭花
格一(仄韻換韻格)
| | | - - | |(韻) - | | - - | |(韻) - | |(句) | - -(句) | | | - - | |(韻)
| | | - - | |(換韻) - | | - - | |(韻) - - | | | - -(句) - | | - - | |(韻)
格二(仄韻定格)
+ - + | - - |(韻) + | + - - | |(韻) + - + | | - -(句)+ | + - - | |(韻)
+ - + | - - |(韻) + | + - - | |(韻) + - + | | - -(句)+ | + - - | |(韻)
 格三(減字木蘭花)
+ - + |(仄韻) + | + - - | |(葉仄) + | - -(換平韻) +| - - + | -(葉平)
+ - + |(再換仄韻) + | + - - | |(葉仄) + | - -(三換平韻) + | - - + | -(葉平)
格四(偷聲木蘭花)
+ - + | - - |(仄韻) + | + - - | |(葉仄) + | - -(換平韻) + | - - + | -(葉平)
+ - + | - - |(再換仄韻) + | + - - | |(葉仄) + | - -(三換平韻) + | - - + | -(葉平)
格五(木蘭花慢)
| - - | |(句) | - |(句) | - -(韻) | + | - -(句) + -| |(句) + | - -(韻) - -(韻) | - | |(句) | - - | | | - -(韻) - | - - | |(句) | - | | - -(韻)
- -(韻) | | + -(韻) - | |(句) | - -(韻) | + | - -(句)+ - | |(句) + | - -(韻) - -(韻) | - | |(句) | - - | | |- -(韻) - | - - | |(句) | - | | - -(韻)
鵲橋仙
五十六字,上下片各兩仄韻,亦有上下片各四仄韻者。
定格
+ - + |(句) + - + |(句) + | + - + |(韻) + - + | | --(句) | + |(豆) - - + |(韻)
+ - + |(句) + - + |(句) + | + - + |(韻) + - + | | --(句) | + |(豆) - - + |(韻)
釵頭鳳
又名《折紅英》,六十字,上下片各七仄韻,兩疊韻,聲情淒緊。
定格
- - |(韻) - - |(葉仄) | - - | - - |(葉仄) - - |(換仄)- - |(葉二仄) + - - |(句) | - - |(葉二仄) |(葉二仄) |(疊)|(疊)
- - |(葉首仄) - - |(葉首仄) | - | - - |(葉首仄) - -|(葉二仄) - - |(葉二仄) + - - |(句) | - - |(葉二仄) |(葉二仄) |(疊) |(疊)
蝶戀花
又名《鵲踏枝》、《鳳棲梧》。雙調,六十字,上下片各四仄韻。
定格
+ | + - - | |(韻) + | - -(句) + | - - |(韻) + | + -- | |(韻) + - + | - - |(韻)
+ | + - - | |(韻) + | - -(句) + | - - |(韻) + | + -- | |(韻) + - + | - - |(韻)
漁家傲
雙調,六十二字,上下片各五仄韻。
 定格
+ | + - - | |(韻) + - + | - - |(韻) + | + - - | |(韻)- + |(韻) + - + | - - |(韻)
+ | + - - | |(韻) + - + | - - |(韻) + | + - - | |(韻)- + |(韻) + - + | - - |(韻)
青玉案
六十七字,前後片各五仄韻,亦有第五句不用韻者。
定格
+ - + | - - |(韻) | + |(豆) - - |(韻) | | - - - | |(韻) + - - |(句) + - + |(韻) + | - - |(韻)
+ - + | - - |(韻) + | - - | - |(韻) | | - - - | |(韻)+ - - |(句) + - + |(韻) + | - - |(韻)
滿江紅
九十三字,前片四仄韻,後片五仄韻,一般用入聲韻。聲情激越,宜抒豪壯情感。姜夔改作平韻,情調俱變。
 定格
+ | - -(句) - + |(豆) + - + |(韻) - | |(豆) | - - |(句) | - + |(韻) + | + - - | |(句) + - + | - - |(韻) + ++(豆) + | | - -(句) - - |(韻)
+ + |(句) - | |(韻) - | |(句) - - |(韻) | - - + |(句)| - - |(韻) + | + - - | |(句) + - + | - - |(韻) + + +(豆)+ | | - -(句) - - |(韻)
格二(平韻格
- | - -(句) + | |(豆) - | | -(韻) - + |(豆) | - - |(句) + | - -(韻) + | - - - | |(句) + - - | | - -(韻) | +-(豆) + | | - -(句) - | -(韻)
- + |(句) - | -(韻) + + |(句) | - -(韻) | | - - |(句)+ | - -(韻) + | + - - | |(句) + - - | | - -(韻) | + -(豆)+ | | - -(句) - | -(韻)
聲聲慢
九十七字,前後片各五仄韻,用入聲部韻。
定格
- - | |(韻) | | - -(句) - - | | | |(韻) | | - - - |(句) | - - |(韻) - - | | | |(句) | | -(豆) | - - |(韻) || |(句) | - -(豆) | | | - - |(韻)
| | - - - |(韻) - | |(豆) - - | - - |(韻) | | - -(句)| | | - | |(韻) - - | - | |(句) | - -(豆) | | | |(韻) || |(句) | | | - | | |(韻)
念奴嬌
又名《百字令》、《酹江月》、《大江東去》、《壺中天》、《湘月》。一百字,前後片各四仄韻,用以抒發豪壯感情者宜用入聲韻部。
定格
+ - + |(句) | - + + |(句) + - - |(韻) + | + - - | |(句) + | + - - |(韻) + | - -(句) + - + |(句) + | - - |(韻)+ - + |(句) | - - | + |(韻)
+ | + | - -(句) + - + |(句) + | - - |(韻) + | + - -| |(句) + | + - - |(韻) + | - -(句) + - + |(句) + | - -|(韻) + - - |(句) | - - | - |(韻)
變格一
 | - - |(句) | - |(豆) - | - - - |(韻) | | - -(句) -| |(豆) - | - - | |(韻) | | - -(句) - - | |(句) | | - -|(韻) - - - |(句) | - - | - |(韻)
- | - | - -(句) | - - | |(句) - - - |(韻) | | - -(句)- | |(豆) - | - - - |(韻) | | - -(句) - - - | |(句) | -- |(韻) - - - |(句) | - - | - |(韻)
變格二(平韻格)
| - - |(句) | - - - |(句) - | - -(韻) | | - - - | |(句) - | - | - -(韻) | | - -(句) - - - |(句) - | | - -(韻)| - - |(句) | - - | - -(韻)
- | - | - -(句) - - - | |(句) - | - -(韻) | | - - -| |(句) | | - | - -(韻) | | - -(句) - - - |(句) - | | --(韻) | - - |(句) | - - | - -(韻)
水龍吟
又名《龍吟曲》、《莊椿歲》、《小樓連苑》。一百零二字,前後片各四仄韻。第九句第一字宜用去聲,結句宜用上一、下三句法。
定格
| - + | - -(句) + - + | - - |(韻) + - | |(句) + - +|(句) + - + |(韻) + | - -(句) + - + |(句) + - - |(韻) |+ - + |(句) + - + |(句) + - |(句) - - |(韻)
+ | + - + |(句或韻) | - -(豆) + - - |(韻) + - + |(句)+ - - |(句) + - - |(韻) + | - -(句) + - + |(句) + - - |(韻) | - - | |(句) + - + |(句) | - - |(韻)
雨霖鈴
一百零三字,前後片各五仄韻,用入聲部韻。前片第二、五句是上一、下三,第八句是上一、下四句式,第一字宜用去聲。定格
- - - |(韻) | - - |(句) | | - |(韻) - - | | - |(句)- - | |(句) - - - |(韻) | | - - | |(句) | - | - |(韻) || |(豆) - | - -(句) | | - - | - |(韻)
- - | | - - |(韻) | - -(豆) | | - - |(韻) - - | | -|(句) - | |(豆) | - - |(韻) | | - -(句) - |(豆) - - | |- |(韻) | | |(豆) - | - -(句) | | - - |(韻)
永遇樂
一百零四字,前後片各四仄韻。
定格
- | - -(句) + - - |(句) - | - |(韻) | | - -(句) - -| |(句) | | - - |(韻) + - + |(句) - - | |(句) + | | - -|(韻) | - -(豆) - - + |(句) | - + + - |(韻)
- - | |(句) - - - |(句) + | + - + |(韻) | | - -(句)+ - - |(句) - | - - |(韻) | - - |(句) + - + |(句) + | +- + |(韻) + - |(豆) - - | |(句) | - | |(韻)
- - | |(句) - - - |(句) + | + - + |(韻) | | - -(句)+ - - |(句) - | - - |(韻) | - - |(句) + - + |(句) + | +- + |(韻) + - |(豆) - - | |(句) | - | |(韻) 南鄉子
格一
| | - -(平韻) + - + | | - -(葉平) | | - - - | |(換仄韻) - |(葉仄) | | - - - | |(葉仄)
格二
- | |(句) | - -(平韻) + - + | | - -(葉平) + | + - -| |(換仄韻) + - |(葉仄) + | + - - | |(葉仄)
 格 三(平韻)
+ | | - -(韻) + | - - | | -(韻) + | + - - | |(句) --(韻) + | - - + | -(韻)
+ | | - -(韻) + | - - | | -(韻) + | + - - | |(句) --(韻) + | - - + | -(韻)
昭君怨
又名《宴西園》、《一痕沙》。四十字,全闕四換韻,兩仄兩平,上下片同。
定格
+ | + - + |(仄韻) + | + - + |(葉仄) + | | - -(轉平韻)| - -(葉平)
+ | + - + |(仄韻) + | + - + |(葉仄) + | | - -(轉平韻)| - -(葉平)
菩薩蠻
又名《子夜歌》、《重疊金》,小令四十四字,前後片各兩仄韻,兩平韻。情調由盡促轉低沉。
 定格
+ | + | - - |(仄韻) + - + | - - |(葉仄) + | | - -(換平韻) + - - | -(葉平)
+ - - | |(再換仄韻) + | - - |(葉仄) + | | - -(三換平韻) + - - | -(葉平)
清平樂
又名《憶蘿月》、《醉東風》。四十六字,前片四仄韻,後片三平韻。
定格
+ - + |(仄韻) + | - - |(葉仄) + | + - - | |(葉仄) +| + - + |(葉仄)
+ - + | - -(換平韻) + - + | - -(葉平) + | + - + |(句)+ - + | - -(葉平)
虞美人
格一
+ - + | - - |(仄韻) + | - - |(葉仄) + - + | | - -(換平韻) + | + - - | | - -(葉平)
+ - + | - - |(換仄韻) + | - - |(葉仄) + - + | | - -(再換平韻) + | + - - | | - -(葉平)
格二
| - | | - - |(仄韻) | | - - |(葉仄) | - - | | - -(換平韻) | - - | | - -(葉平) | - -(葉平)
| - | | - - |(換仄韻) | | - - |(葉仄) | - - | | - -(再換平韻) | - - | | - -(葉平) | - -(葉平)
西江月
又明《步虛詞》、《江月令》,五十字,上下片各兩平韻,結句各葉一仄韻。
定格
+ | + - - |(句) + - + | - -(平韻) + - + | | - -(葉平)+ | - - + |(葉仄)
+ | + - - |(句) + - + | - -(平韻) + - + | | - -(葉平)+ | - - + |(葉仄)
相見歡
又名《秋夜月》、《上西樓》,三十六字,前片三平韻,後片兩平韻,過片處錯葉兩仄韻。兩結九言宜於第二字略豆。
定格
+ - + | - -(平韻) | - -(葉平) + | + - - | | - -(葉平)
+ + |(仄韻) + - |(葉仄) | - -(歸平韻) + | + - - | |- -(葉平)

相關詞條

相關搜尋

熱門詞條

聯絡我們