西里西亞語

Uoj?e n a?e a?e

分布狀況

西里西亞語使用者多數生活在分隔了波蘭西南部與捷克東北部的上西里西亞地區。現今,西里西亞語是西里西亞歷史上東邊界線與Syców到Prudnik連線之間的這塊區域,也就是Rawicz區域內的常用語言。直至1945年,西里西亞語還曾使用於飛地的下西里西亞,在該地的多數德裔民眾中使用下西里西亞語。
根據2002年的波蘭官方人口普查,大約60,000人自稱他們的母語是西里西亞語,超過173,000人宣稱他們是西里西亞族的。 切申西里西亞語(Cieszyn Silesian)約有十萬使用者居住在捷克;在波蘭的切申西里西亞地區也廣泛使用。切申西里西亞方言使用者多認為他們在民族層面上屬於波蘭人。在捷克共和國最近一次官方人口普查中,10,878人宣稱屬於西里西亞族。

對西里西亞語的認同

2003年,西里西亞民族出版公司(Narodowa Oficyna ?l?ska)開始其業務。這個出版社由西里西亞族人聯盟(Zwi?zek Ludno?ci Narodowo?ci ?l?skiej)創立,出版西里西亞語的書籍以及有關西里西亞的書籍。
2007年7月,一個ISO聯合諮詢委員會(Joint Advisory Committee、美國國會圖書館 、國際術語信息中心和SIL國際承認西里西亞語。其ISO語言代碼被定為szl。
2007年9月6日,波蘭國會的23名政治家提出一個有關給予西里西亞語地區語言的官方地位的新法律的計畫。
首個官方的西里西亞語全國聽寫競賽(Ogólnopolskie Dyktando J?zyka ?l?skiego)於2007年8月舉行。
2008年1月30日以及6月中,為提升西里西亞語的兩個組織成立:Pro Loquela Silesiana 和 "Tôwarzistwo Piastowaniô ?lónskij Môwy "Danga"。
2008年6月30日,在卡托維茲的西里西亞議會大廈,展開了一場關於西里西亞語地位的討論。政治家語言學家、感興趣組織的代表、處理西里西亞語的人們參與了這次討論。這次討論的題目是“西里西亞語,方言或早已是語言?”("?l?sko godka - jeszcze gwara czy jednak ju? j?zyk"?)

字母

在西里西亞語未有字母表之時,使用西里西亞的人曾使用波蘭字母來書寫西里西亞語。在2006年,發明了一種新的西里西亞語字母表,基於所有西里西亞語書寫字母。它在網際網路上被廣泛使用。
Aa Bb Cc ?? ?? Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn ?ń Oo Pp Rr ?? Ss ?? ?? Tt Uu ?? Ww Yy Zz ?? ??
以及這些二合字母: Ch Dz D? D?。

例子

下面是西里西亞語、波蘭語捷克語中《主禱文》的比較:

西里西亞文 Uoj?e na?, kery je?e? w ńybje, byd? po?wjync?ne mjano Twoje. P?ińd? kr?lestwo Twoje, byd? wola Twoja, jako we ńybje, tak ty? na ?ymji. Chlyb na? ka?dod?ynny dej n?m d?i?ej. A uodpu?? n?m na?e winy, kej a my uodpu???my na?ym wińńik?m. A ńy w?d? nos na poku?yńy, nale zbow nos uode zuygo. Amyn.

波蘭文 Ojcze nasz, który? jest w niebie, ?wi?? si? imi? Twoje, przyjd? królestwo Twoje, b?d? wola Twoja jako w niebie tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. I odpu?? nam nasze winy, jak i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wód? nas na pokuszenie, ale zbaw nas ode z?ego. Amen.

捷克文 Ot?e ná?, jen? jsi na nebesích, posvě? se jméno Tvé P?ij? království Tvé. Bu? v?le Tvá, jako v nebi, tak i na zemi. Chléb ná? vezdej?í dej nám dnes A odpus? nám na?e viny, jako i my odpou?tíme na?ím viník?m a neuve? nás v poku?ení, ale zbav nás od zlého. Amen.

方言

西里西亞語是獨立的語言或是波蘭語的一種方言,在波蘭語言學家之中存在意見分歧。這個問題因部分西里西亞人認為他們屬於波蘭國籍而存在爭議。
波蘭的語言學家,如:Jan Niecis?aw Baudouin de Courtenay (19th-20th century)、 Jolanta Tambor, Tomasz Wicherkiewicz, Tomasz Kamusella贊成它作為一種語言。
國際的語言學家,如:德國人Reinhold Olesch, 德國人Gerd Hentschel,美國人Ewald Osers (1949),美國人Norman Davies, 捷克Óndra ?ysohorsky 贊成它作為一種語言或者斯拉夫語族中的一種。

文化

文化方面,西里西亞語在近期取得了較快的發展,比如:
電視、廣播(如西里西亞電視台, Slonsky)
音樂組合 (如,Hasiok, Dohtor Miód)
戲劇(如,西里西亞劇院的"Polterabend" [26])
電影 (如,"?wi?ta wojna")
書籍 (如, 西里西亞語聖經)

相關詞條

熱門詞條

聯絡我們