醫學貝類學

醫學貝類學

《醫學貝類學》是1993年由海洋出版社出版的圖書,作者是劉月英、張文珍、王耀先。

內容簡介

本書為我國第一部綜述醫學貝類的專著,闡述了醫學貝類學的定義、研究史、分類、形態、生態與分布。介紹了我國78種及亞種醫學貝類,並扼要介紹50種與醫學貝類相關的種類;每種內容包括形態、生態、地理分布及其傳播的寄生蟲。並敘述了六大類寄生蟲生活史,中間宿主及預防措施。對醫學貝類的採集、保存、吸蟲蚴蟲檢查及飼養也作了介紹。附有插圖162幅,生態照片14幅。

圖書目錄

緒論

第一章總論............................................................................................... (1)

一、軟體動物門.......................................................................................... (1)

二、醫學貝類............................................................................................. (2)

(一)腹足綱及瓣鰓綱的分類....................................................................... (3)

(二)腹足綱及瓣鰓綱的形態特徵.................................................................. (5)

(三)我國醫學貝類的生態........................................................................ (18)

(四)我國醫學貝類的分布....................................................................... (19)

第二章各論............................................................................................. (24)

腹足綱Gastropoda .................................................................................... (24)

前鰓亞綱Prosobranchia................................................................... (24)

田螺科Viviparidae.............................................................................. (25)

中國圓田螺Cipangopaludinachinensis(Gray) ............................................. (25)

方形環棱螺Bellamyaquadrata(Benson) ................................................... (26)

繪環棱螺Bellamyalimnophila(Mabille)................................................... (27)

銅銹環棱螺Bellamyaaeruginosa(Reeve)................................................... (27)

瓶螺科Pilaidae(Ampullariidae)............................................................... (28)

光瓶螺Pilapolita(Deschayes)............................................................. (28)

大瓶螺PilagigasSpix ........................................................................ (29)

■螺科Hydrobiidae.............................................................................. (30)

東方秋吉螺AkiyoshiaorientalisKan.g. ..................................................... (31)

中國秋吉螺AkiyoshiachinensisLiu,ZhanetChen ....................................... (31)

中國小豆螺Bythinella chinensisLiu etZhang ............................................. (32)

湖北小豆螺Bythinells hupensis Liu et al..................................................... (32)

劉氏擬小豆螺Pseudobythinella liuiKang ................................................... (33)

建甌擬小豆螺PseudobythinellakienouensisLiuetZhang ................................. (34)

石門擬小豆螺Pseudobythinella shimenensis Liu et Zhang................................. (34)

中國擬釘螺Tricula sinica Liu et al........................................................... (35)

泥濘擬釘螺Triculahumida(Heude)......................................................... (36)

大擬釘螺TriculagregorianaAnnandale ................................................... (36)

褶擬釘螺Tricula cristella(Gredler) ....................................................... (37)

微小擬釘螺Triculamin toides(Gredler) ................................................... (37)

齒擬釘螺Tricula odonta Liu et al.............................................................. (38)

小口擬釘螺TriculamicrostomaLiu et al.................................................... (38)

廣西擬釘螺Tricula quangxiensis Liu et al. ................................................ (39)

福建擬釘螺Tricula fujianensis Liu et al..................................................... (39)

古水擬釘螺TriculagushuiensisKang .................................................... (40)

小橋擬釘螺TricudaxiaoqiaoensisKang...................................................... (40)

向氏擬釘螺TriculahsiangiKang............................................................ (41)

屯堡擬釘螺TriculatunbaoensisKang ...................................................... (41)

景洪新擬釘螺Neotricualjinghongcnsis(GuoetGu)....................................... (42)

釘螺指名亞種OncomelaniahupensishupensisGredler .................................... (42)

釘螺丘陵亞種Oncomelaniah.fausti(Bartsch)............................................. (44)

釘螺福建亞種Oncomelaniah.tangi(Bartsch) ............................................. (44)

釘螺廣西亞種Oncomelania h.quangxiensis Liu et al. .................................... (45)

釘螺滇川亞種Oncomelaniah.robertsoni(Bartsch)....................................... (45)

釘螺台灣亞種Oncomelaniah.formosana(PilbryetHirase).............................. (45)

釘螺濱海亞種Oncomelaniah.chiui(HabeetMiyazaki) ................................. (46)

狹口螺科Stenothyridae ........................................................................ (46)

圖氏狹口螺StenothyratoucheanaHeude ................................................... (46)

豆螺科Bithyniidae .............................................................................. (47)

長角涵螺Alocinmalongicornis(Benson) .................................................. (47)

赤豆螺Bithyniafuchsiana(Moellendorff) ................................................... (48)

檞豆螺Bithyniamisella(Gredler)............................................................ (48)

凸豆螺Bithynialeachi(Sheppard)............................................................ (49)

紋沼螺Parafossarulusstriatulus(Benson)................................................... (49)

中華沼螺Parafossarulus sinensis(Neumayr) ............................................. (50)

曲旋沼螺Parafossarulus anomalospiralisLiuet al. ....................................... (51)

大沼螺Parafossarulus eximius(Frauenfeld)................................................ (51)

擬沼螺科Assimineidae........................................................................ (52)

琵琶擬沼螺AssiminealuteaA.Adams ................................................... (52)

堇擬沼螺AssimineaviolaceaHeude ........................................................ (53)

緋擬沼螺AssiminealatericeaH.etA.Adams............................................ (54)

肋蜷科Pleuroseridae ........................................................................... (54)

方格短溝蜷Semisulcospiracancellata(Benson)............................................. (55)

放逸短溝蜷Semisulcospiralibertina(Gould)............................................ (55)

黑龍江短溝蜷Semisulcospiraamurensis(Gerstfeldt) .................................... (56)

色帶短溝蜷Semisulcospiramandarina(Deshayes).......................................... (56)

異樣短溝蜷Semisulcospiraperegrinorum(Heude).......................................... (57)

跑螺科Thiaridae ................................................................................ (57)

瘤擬黑螺Melanoides tubercülata(Muller)................................................... (57)

斜粒粒蜷Tarebiagranifera(Lamarck)...................................................... (58)

斜肋齒蜷Sermylariqueti(Grateloup) ...................................................... (59)

肺螺亞綱Pulmonata .............................................................................. (59)

膀胱螺科Physidae .............................................................................. (60)

尖膀胱螺Physa acutaDraparnaud ......................................................... (60)

椎實螺科Lymnaeidae........................................................................... (60)

靜水椎實螺Lymnaeastagnalis(Linnaeus) ................................................ (61)

耳蘿蔔螺Radixauricularia(Linnaeus)...................................................... (62)

摺疊蘿蔔螺Radixplicatula(Benson) ...................................................... (63)

橢圓蘿蔔螺Radixswinhoei(H.Adams) ................................................... (64)

卵蘿蔔螺Radixovata(Draparnaud)........................................................ (64)

狹蘿蔔螺Radixlagotis(Schrank)............................................................ (65)

梯旋蘿蔔螺RadixlatispiraYen ............................................................ (66)

長蘿蔔螺Radixpereger(Müller) ............................................................ (66)

微紅蘿蔔螺RadixrubiginosaMichelin ...................................................... (66)

琵琶蘿蔔螺RadixluteolaLamarck ......................................................... (67)

青海蘿蔔螺Radixcucunorica(M■llendorff)................................................ (67)

尖蘿蔔螺RadixacuminataLamarck......................................................... (67)

小土蝸Galbapervia(Martens).............................................................. (68)

截口土蝸Galbatruncatula(Müller)......................................................... (69)

扁蜷螺科Planorbidae........................................................................... (69)

凸旋螺Gyraulus convexiusculus(Hütton) ................................................... (70)

扁旋螺Gyrauluscompressus(Hutton) ...................................................... (71)

大臍圓扁螺Hippeutis unbilicalis(Benson) ................................................ (72)

尖口圓扁螺Hippeuliscantori(Benson) ................................................... (72)

半球多脈扁螺Polypylishemisphaeruta(Benson).......................................... (73)

印度扁蜷螺Indoplanorbisexuslus(Dunker).............................................. (74)

藁桿雙臍螺Biomphalariastraminea(Dunker)............................................. (75)

瓣鰓綱Lamellibranchia............................................................................. (75)

貽貝科Mytilidae ................................................................................ (75)

湖沼股蛤Limnoperua lacustris(Martens) .................................................. (75)

蜆科Corbiculidae................................................................................ (76)

河蜆Corbiculafluminea(Müller)............................................................ (76)

第三章與醫學貝類有關的種類..................................................................... (77)

一、淡水部分............................................................................................. (77)

中華圓田螺Cipangopaludinacathayensis(Heude)................................................ (77)

球圓田螺Cipangopaludinaampulliformis(Souleyet)............................................. (77)

梨形環棱螺Belamyapurificata(Heude)......................................................... (78)

雙旋環棱螺Bellamyadispiralis(Heude)......................................................... (78)

螺螄MargaryamelanioidesNevill .................................................................. (78)

光肋螺螄MargaryamansuyiDautzenbergetFischer ............................................. (79)

楊宗海螺螄MargaryayangtsunghaiensisTchangetTsi .......................................... (80)

多稜角螺Angulyagra polyzonata(Frauenfeld) ................................................... (80)

耳河螺Rivulariaauriculata(Martens)............................................................ (80)

雙龍骨河螺RivulariabicarinataKobelt ............................................................. (81)

球河螺RivulariaglobosaHeude .................................................................... (81)

卵河螺RivulariaovumHeude .................................................................... (81)

河湄公螺Mekongiarvularia(Kobelt)............................................................ (81)

帶瓶螺Pilatischberini(Dohrn)..................................................................... (82)

雲南秋吉螺Akiyoshia yunnanensisLiuet al. ...................................................... (83)

小口秋吉螺AkiyoshiamicrostomaKang .......................................................... (83)

車巴秋吉螺AkiyoshiachebaensisKang............................................................ (84)

五峰小豆螺BythinellawufengensisKang........................................................ (84)

灣潭小豆螺BythinellawantanensisKang ......................................................... (85)

三齒擬小豆螺Pseudobythinella triodonta Liu et al.................................................. (85)

寧海擬釘螺Tricula ninghaiensis Liu et al. ......................................................... (86)

微肋擬釘螺Triculamicrucosta Liu et al. ......................................................... (86)

環帶擬釘螺TriculazonataLiuetal. ............................................................... (87)

肋擬釘螺TriculacostataLiuetal. .............................................................. (87)

筒擬釘螺Tricula cylindrica Liu et al. ............................................................ (87)

長擬釘螺Tricula elongataLiu et al. ............................................................... (88)

彭水擬釘螺Tricula pengshuiensisLiuet al....................................................... (88)

寬隙擬釘螺Tricula latichasma Liu et al.......................................................... (89)

窄帶擬釘螺Tricula angustizonataLiu et al. ...................................................... (89)

酉陽擬釘螺TriculayouyangeusisLiuetal. ...................................................... (90)

三峽擬釘螺TriculasanxiensisGu,ZhaoetXu.................................................. (90)

卵圓仿雕石螺Lithwglyphopsis ovatusLiuet al..................................................... (91)

大仿雕石螺Lithwglyphwpsis grandisLiu et al. ................................................... (91)

透明仿雕石螺Lithoglyphopsis hyalinusLiuet al................................................. (92)

格氏短溝蜷Sernsulcospiragredleri(Boettger)................................................... (92)

美麗短溝蜷Semisulcospira dutcis(Futton)...................................................... (92)

海南溝蜷Sulcospirahainanensis(Brot)........................................................... (93)

胖蘿蔔螺Radixovalis(Gray)..................................................................... (94)

白旋螺Gyraulusalbus(Müller)..................................................................... (94)

刻紋蜆Corbicula largillierti(Philippi) ............................................................ (94)

湖球蜆Sphweriurnlacustre(Müller)............................................................... (95)

二、海產醫學貝類.................................................................................... (95)

珠帶擬蟹守螺Cerithideacingulata(Gmelin)...................................................... (95)

縊蟶Sinovacula constricta(Lamarck)............................................................ (96)

三、醫學貝類............................................................................................. (96)

滑檞果螺Cochlicopa lubrica(Muller) ............................................................ (96)

褐雲瑪瑙螺Achatinafulica(Férussac)............................................................ (97)

弧形小麗螺Ganesellaarcasiana(CrosseetDebeaux) .......................................... (97)

枝小麗螺Ganesella virgo(Pilsbry) ............................................................... (98)

同型巴蝸牛Bradybaenasimilaris(Férussac)...................................................... (98)

中華灰巴蝸牛Bradybaenaravidasieboldtiana(Pfeiffer)....................................... (99)

條華蝸牛Cathaicafasciala彭水擬釘螺TriculapengshuiensisLiuetal(Draparnaud) ........................................................ (99)

第四章軟體動物與寄生蟲的關係.................................................................. (100)

一、血吸蟲........................................................................................... (101)

(一)日本血吸蟲..................................................................................... (101)

(二)血吸蟲尾蚴性皮炎.......................................................................... (107)

二、並殖吸蟲(肺吸蟲) .............................................................................. (110)

三、肝膽吸蟲......................................................................................... (116)

(一)華支睪吸蟲(肝吸蟲)........................................................................ (118)

(二)肝片吸蟲....................................................................................... (119)

(三)貓後睪吸蟲.................................................................................... (121)

(四)麝貓後睪吸蟲................................................................................ (121)

(五)東方次睪吸蟲................................................................................. (121)

(六)台灣次睪吸蟲................................................................................. (122)

(七)雙腔吸蟲....................................................................................... (122)

四、腸道吸蟲.......................................................................................... (122)

(一)布氏薑片吸蟲................................................................................. (122)

(二)棘口吸蟲....................................................................................... (124)

(三)闊盤吸蟲....................................................................................... (126)

(四)異形吸蟲....................................................................................... (126)

五、廣州血管圓線蟲................................................................................. (127)

六、禽類及魚類寄生蟲.............................................................................. (129)

(一)雞嗜眼吸蟲.................................................................................... (129)

(二)龍江血居吸蟲................................................................................ (129)

(三)食蟶泄腸吸蟲................................................................................. (129)

(四)日本側殖吸蟲................................................................................. (130)

(五)復口吸蟲....................................................................................... (130)

(六)窄口螺側殖吸蟲............................................................................(130)

第五章醫學貝類的採集、標本處理、吸蟲尾蚴的檢查及螺類的飼養....................... (131)

一、採集................................................................................................ (131)

(一)採集前的準備工作........................................................................... (131)

(二)採集用具及藥品.............................................................................. (131)

(三)貝類的採集.................................................................................... (133)

(四)標本處理....................................................................................... (135)

(五)野外採集記錄................................................................................. (135)

(六)攝影............................................................................................. (135)

二、標本的整理和保存.............................................................................. (135)

三、齒舌和厴的處理................................................................................. (136)

(一)齒舌............................................................................................. (136)

(二)厴................................................................................................ (136)

四、吸蟲尾蚴的檢查................................................................................. (136)

五、醫學貝類的飼養................................................................................. (138)

(一)釘螺的飼養................................................................................... (138)

(二)擬釘螺和小豆螺的飼養..................................................................... (139)

(三)椎實螺的飼養................................................................................ (140)

第六章附錄(同物異名名錄) ........................................................................ (141)

主要參考文獻............................................................................................. (143)

中名索引................................................................................................... (148)

拉丁名索引................................................................................................ (153)

相關詞條

熱門詞條

聯絡我們