使用人數
有260000人操此語言，150000人生活在中亞，土耳其有5000000人與他們有血緣關係。24000人生活在羅馬尼亞,3000人在保加利亞。波蘭，芬蘭，美國也有少數分布，在歐洲快要消失。
方言
它們有兩種方言，一種是諾蓋方言，一種是塔特方言。現在的已不再分這二種方言，已合成現在的克里米亞韃靼語。
歷史
克里米亞韃靼語最早來源是不同時期來到克里米亞的突厥人。在克里米亞汗國時型成。當時的官方語言是土耳其語與察合台語。伊斯蘭化後用阿拉伯文書寫。1876年不同的突厥方言被伽斯皮拉里正式統一成現在型式。再次在1928年調整了一次。同時換作拉丁字母，1938年換作西里爾字母，1990年換成土耳其語字母。
語音系統
元音
| 前 | 後 | |||
| 非圓唇 | 圓唇 | 非圓唇 | 圓唇 | |
| +高 | i | y | ɯ | u |
| -高 | e | ø | ɑ | o |
克里米亞韃靼語的元音與其他突厥語相似，如土耳其語。
輔音
| 唇音 | 齒音-齒齦音 | 齒齦後音 | 軟齶音 | 小舌音 | ||||||
| 鼻音 | m | n | ŋ | |||||||
| 塞音 | p | b | t | d | t͡ʃ | d͡ʒ | k | ɡ | q | |
| 擦音 | f | v | s | z | ʃ | x | ɣ | |||
| 閃音 | r | |||||||||
| 近音 | l | j | ||||||||
語法
數詞
| 基數詞 | 序數詞 | |
| 0 | сыфыр (sıfır) | |
| 1 | бир, быр (bir) | биринджи (birinci) |
| 2 | эки (eki) | экинджи (ekinci) |
| 3 | учь (üç) | учюнджи (üçünci) |
| 4 | дёрт (dört) | дёртюнджи (dörtünci) |
| 5 | беш (beş) | бешинджи (beşinci) |
| 6 | алты (altı) | алтинджи (altınci) |
| 7 | еди, йеды (yedi) | единджи, йедынджи (yedinci) |
| 8 | секиз, секыз (sekiz) | секизинджи (sekizinci) |
| 9 | докъуз (doquz) | докъузынджы (doquzinci) |
| 10 | он (on) | онинджи (oninci) |
| 11 | он бир (on bir) | он биринджи (on birinci) |
| 12 | он эки (on eki) | он экинджи (on ekinci) |
| 13 | он учь (on üç) | он учюнджи (on üçünci) |
| 14 | он дёрт (on dört) | он дёртюнджи (on dörtünci) |
| 15 | он беш (on beş) | он бешинджи (on beşinci) |
| 16 | он алты (on altı) | он алтинджи (on altınci) |
| 17 | он еди, он йеды (on yedi) | он единджи (on yedinci) |
| 18 | он секиз (on sekiz) | он секизинджи (on sekizinci) |
| 19 | он докъуз (on doquz) | он докъузынджы (on doquzinci) |
| 20 | йигирми (yigirmi) | йигирминджи (yigirminci) |
| 21 | йигирми бир (yigirmi bir) | йигирми биринджи (yigirmi birinci) |
| 22 | йигирми эки (yigirmi eki) | йигирми экинджи (yigirmi ekinci) |
| 23 | йигирми учь (yigirmi üç) | йигирми учюнджи (yigirmi üçünci) |
| 24 | йигирми дёрт (yigirmi dört) | йигирми дёртюнджи (yigirmi dörtünci) |
| 25 | йигирми беш (yigirmi beş) | йигирми бешинджи (yigirmi beşinci) |
| 26 | йигирми алты (yigirmi altı) | йигирми алтинджи (yigirmi altınci) |
| 27 | йигирми йеды (yigirmi yedi) | йигирми единджи (yigirmi yedinci) |
| 28 | йигирми секиз (yigirmi sekiz) | йигирми секизинджи (yigirmi sekizinci) |
| 29 | йигирми докъуз (yigirmi doquz) | йигирми докъузынджы (yigirmi doquzinci) |
| 30 | отуз (otuz) | отузынджы (otuzünci) |
| 40 | къыркъ (qırq) | къыркъынджы (qırqıncı) |
| 50 | элли (elli) | эллинджи (ellinci) |
| 60 | алтмыш (altmış) | алтмышинджи (altmışinci) |
| 70 | етмиш, йетмыш (yetmiş) | етмишинджи (yetmişinci) |
| 80 | сексен (seksen) | сексенинджи (sekseninci) |
| 90 | докъсан (doqsan) | докъсанынджы (doqsanünci) |
| 100 | юз, йуз (yüz) | юзинджи (yüzünci) |
| 200 | эки юз (eki yüz) | эки юзинджи (eki yüzünci) |
| 300 | учь юз (üç yüz) | учь юзинджи (üç yüzünci) |
| 400 | дёрт юз (dört yüz) | дёрт юзинджи (dört yüzünci) |
| 500 | беш юз (beş yüz) | беш юзинджи (beş yüzünci) |
| 600 | алты юз (altı yüz) | алты юзинджи (altı yüzünci) |
| 700 | еди юз (yedi yüz) | еди юзинджи (yedi yüzünci) |
| 800 | секиз юз (sekiz yüz) | секиз юзинджи (sekiz yüzünci) |
| 900 | докъуз юз (doquz yüz( | докъуз юзинджи (doquz yüzünci) |
| 1,000 | бинъ (biñ) | бинъинджи (biñinci) |
| 2,000 | эки бинъ (eki biñ) | эки бинъинджи (eki biñinci) |
| 3,000 | учь бинъ (üç biñ) | учь бинъинджи üç biñinci |
| 4,000 | дёрт бинъ (dört biñ) | дёрт бинъинджи (dört biñinci) |
| 5,000 | беш бинъ (beş biñ) | беш бинъинджи (beş biñinci) |
| 6,000 | алты бинъ (altı biñ) | алты бинъинджи (altı biñinci) |
| 7,000 | еди бинъ (yedi biñ) | еди бинъинджи (yedi biñinci) |
| 8,000 | секиз бинъ (sekiz biñ) | секиз бинъинджи (sekiz biñinci) |
| 9,000 | докъуз бинъ (doquz biñ) | докъуз бинъинджи (doquz biñinci) |
| 10,000 | он бинъ (on biñ) | он бинъинджи (on biñinci) |
| 1,000,000 | (бир) миллион ((bir) million) | (бир) миллионинджи ((bir) millioninci) |
| 1,000,000,000 | (бир) миллиард ((bir) milliard) | (бир) миллиардинджи ((bir) milliardinci) |
| once | бир кере (bir kere) | |
| twice | эки кере, эки къат, эки сефер (eki kere, eki qat, eki sefer) | |
| thrice | учь кере, учь сефер, учь дефа (üç kere, üç sefer, üç defa) | |
| 1/2 | экиде бир (ekide bir) | |
| 1/3 | учьте бир (üçte bir) | |
| 2/3 | учьте эки (üçte eki) | |
| 1/4 | дёрте бир (dörte bir) | |
| 3/4 | дёрте учь dörte üç |
